Фатирны сатканда хатынының яки хатынының ризалыгын бирү мәҗбүри түгелме?
Шушы һәм башка сорауларга Татарстан Республикасы буенча Росреестр һәм Роскадастр экспертлары никахта сатып алынган күчемсез милек белән килешүләр башкару мәсьәләләренә багышланган кайнар линия барышында җавап бирделәр.
- Фатирны сатканда хатынының ризалыгын бирү мәҗбүри түгелме? Моның өчен бит нотариуска барырга һәм хезмәт өчен акча түләргә кирәк, безгә бит өстәмә чыгымнар китерәсе килми.
- Никахта тупланган күчемсез милек объектын читләштерүгә ир белән хатынның ризалыгы бирелмәү хокукларны дәүләт теркәвенә алуны туктатып тору өчен нигез булмаячак. Әмма хокукларны теркәү вакытында Росреестр күчемсез мөлкәтнең Бердәм дәүләт реестрына закон нигезендә таләп ителгән ир белән хатынның ризалыгы күрсәтелмәве турында язма кертә, һәм киләчәктә әлеге килешү судта ир белән хатын тарафыннан дәгъваланырга һәм гамәлгә яраксыз дип танылырга мөмкин.
Әлеге тамга хокукларны теркәүне раслаучы документта (БДКМРНда теркәлгән хокуклар турында өземтә) чагылдырылачак. Шул ук вакытта әлеге язманы БДКМР белешмәләреннән алу закон тарафыннан каралмаган, хәтта дәүләт теркәве уздырганнан соң шундый нотариаль ризалык алынган булса да!
- Җир кишәрлеге ир яисә хатынга өйләнгәнче рәсмиләштерелгән, әлеге җир кишәрлегендә йорт төзегәннәр. Өйне ничек рәсмиләштерергә: бу уртак милек, әллә килешү булырга тиешме?
- Йорт җир участогының хокук иясенә рәсмиләштерелергә мөмкин, әмма йортның инде уртак мөлкәт булуын исәпкә алырга кирәк.
- Җир кишәрлеген 2020 елда сатып алдым, 2022 елда бу җирдә йорт, гараж һәм мунча төзедем, барлык корылмаларны милеккә рәсмиләштердем. Хәзер сатарга булдым, тик мин тол булып торганга күрә, миңа хатыннан соң мирасны рәсмиләштерергә кирәк, диделәр, чөнки милекнең яртысы хатыны санала? 2001 елда хатыны вафат була.
2020-2022 елларда җир сатып алу һәм төзелеш эшләре вакытында сез тол калган һәм никахта тормагансыз, сезнең очракта җир һәм төзелгән объектлар сезнең шәхси милкегез булып тора, бу милек никахта бергә тупланган милек түгел, һәм сезнең үлгән хатыныгызның өлеше бу милектә юк. Сезгә мирасны рәсмиләштерергә кирәкми, ирекле сата аласыз. - гомуми файдаланудагы балаларга милектәге өлешләр ничек бүленә, ул ничек рәсмиләштерелә?
- Монда аңларга кирәк, шуңа бәйле рәвештә балаларга бүленә: ана капиталы буенча алынган йөкләмәләрне үтәү кысаларында яисә балаларга өлешне бүләк итәргә булдымы?
Әгәр йорт сатып алуга яисә төзүгә тотылган акчаларның бер өлеше ана капиталы акчалары булса, ә акчаларның бер өлеше никах вакытында ир белән хатын тарафыннан тупланган булса, өлешләрне билгеләү турында килешү төзү һәм гаиләнең һәр әгъзасына пропорцияләрдән чыгып, өлешнең нинди күләмен күрсәтү дә җитә.
Мисалга карыйк. Йорт сатып алынган яки 3 000 сумга төзелгән, шуның 500 000 сумы - аналык капиталы, 2 500 000 сумы - ир белән хатынның уртак керемнәре. Бу очракта аналык капиталы буенча алынган 500 000 - бу йортның тулы бәясеннән 1/6. Аналык капиталына сатып алынган акча ир белән хатынның һәм балаларның шәхси милке (уртак түгел) законы дип таныла, ягъни 1/6 барысына да эләгә, 1/24 - һәркайсына (әнигә, әтигә, улына, кызына) һәм ир белән хатынның һәм балаларның һәркайсының шәхси милке булып тора. Закон мондый мөлкәтне бергә өйләнгән кешегә кертми. 2 500 000 сум сарыф ителгән акча барлык йорт суммасыннан 5/6 ны тәшкил итә, чөнки 2 500 000 - ир белән хатынның уртак акчалары, 5/6 өлеше уртак милеккә керә, ләкин инде ир белән хатын гына.
Әгәр дә сез балаларга өлешне бүләк итәргә карар кылгансыз икән, бүләк килешүе төзегез, "бүләк" күләмен мөстәкыйль рәвештә төзегез.
ММЧ өчен элемтәләр
Татарстан Росреестры матбугат хезмәте
8 (843) 255-25-10
https://rosreestr.tatarstan.ru
https://vk.com/rosreestr16