Балалар һәм Алкоголь

Алкоголь белән агулану балалар һәм яшүсмерләр арасында, бигрәк тә каникул вакытында, сирәк түгел.
Ата-аналар моны инкарь итәргә теләмәсеннәр, дөрес, балалар һәм яшүсмерләр компаниядә җыелып, кичәләр оештырып алкоголь кулланалар. Билгеле булганча, мәктәп укучыларының 80% ы диярлек алкоголь кулланган, ә 16 яшь һәм аннан өлкәнрәк яшүсмерләрнең 50% тан артыгы алкогольне даими куллана.
Кайбер ата-аналар үзләре йотым ясарга тәкъдим итәләр, бала моны алкогольле эчемлекләр куллануга рөхсәт итеп кабул итә ала дип уйламыйча.
Балачакта алкоголь белән экспериментлар бик куркыныч. Күз алдына китерегез, сезнең балагыз алкоголь татып карый. Бу аңа ничек тәэсир итә? Олы кешегә караган кебек түгел.
Алкоголь кулланганда балаларның кандагы шикәр дәрәҗәсе төшә (алкоголь эчә торган Сәламәт өлкәннәр белән бу сирәк була). Кандагы шикәрнең түбән булуы көзән җыеруга һәм кемгә китерергә мөмкин, чөнки баш мие җитәрлек глюкоза алмый. Әгәр кандагы шикәр дәрәҗәсе артык нык төшсә, бу үлемгә китерергә мөмкин.
Алкогольне татып караган бала, зурлар фикеренчә, аз гына күләмдә дә бик тиз исереклеккә ирешәчәк. Аны какшатачак, сөйләме мәгънәсез һәм бәйләнешсез булачак, бала йокылы булып күренәчәк, косу барлыкка килергә мөмкин, чөнки алкоголь ашказанын ярсыта.  Сулыш алу һәм йөрәк тибеше куркыныч дәрәҗәгә кадәр акрынаерга мөмкин. Мондый очракларда кан басымы төшә. Аңын югалту һәм хәтта үлем дә ихтимал.
Кечкенә балалар өчен алкоголь күпкә куркынычрак, чөнки алкоголь ашказаныннан кан агымына тиз сеңеп китә һәм хәтта аның кечкенә дозалары да агулануга китерергә мөмкин.
Баланы алкогольле эчемлекне очраклы яки ирекле кулланудан ничек сакларга?
Компаниягә җыелганда, яныгызда балалар булуын исегездә тотыгыз, аларга үрнәк булыгыз, алар сезгә кызыксынып караган вакытта бокалларны күтәрмәскә тырышыгыз. Алар һичшиксез сезнең хәрәкәтләрегезне кабатларга теләрләр.
Кунаклардан һичшиксез үз бокалларыгызны карап торуларын сорагыз һәм сез югында өстәлдә алкоголь калмавын кайгыртыгыз, балалар аларга барып җиткәнче банкаларны, фужерларны һәм стаканнарны бушатыгыз. Үзегезнең алкоголь эчемлекләрегезне бикләп куегыз. Авыз чайкау өчен сыеклыкны, шулай ук спиртлы косметиканы һәм юу чараларын баланың күрү һәм ирешү мөмкинлегеннән читтә саклагыз.
Балалар белән сөйләшегез, аларның сорауларын игътибарсыз калдырмагыз.
Балачак-ул уку һәм ачышлар вакыты, шуңа күрә балаларны сораулар бирергә дәртләндерергә кирәк, хәтта җавап бирү авыр булганнарын да. Яшьтән үк яшькә туры килгән ачык, намуслы аралашу балаларыгыз соңрак киңәш сорап килсен өчен нигез булдырачак.
Кечкенә балалар һәрвакытта да аңлы карарлар кабул итә белмиләр нигездә үз тәҗрибәләреннән чыгып өйрәнәләр һәм киләчәктә нәрсә булачагын аңламыйлар.
Балалар үз организмнарының ничек эшләве турында яңалыклар белергә яраталар. Бу сәламәтлекне саклау, организмга зыян китерергә мөмкин булган ризык һәм эчемлекләр турында сөйләшергә яхшы сәбәп.
Балага алкоголь кешенең абынмыйча күрү, ишетү һәм йөрү сәләтен ничек киметүе турында сөйләгез; алкоголь кешегә куркынычка, мәсәлән, якынлашып килүче автомобильгә яки Буадагы юка бозга ничек вакытында җавап бирергә ирек бирмәве турында сөйләгез.
Өлкән яшьтәге балаларга алкоголь куллануның озак һәм кыска вакытлы нәтиҗәләре турында сөйләгез.
Алкоголь куллануның кыска вакытлы нәтиҗәләре:
* начар күрү, ишетү һәм координация
· бәхетсезлек очракларына китерергә мөмкин булган кабул итүне бозу
· авыздан яман ис
 махмыр
· алкоголь белән агулану
Озак вакытлы эффектлар:
· бавыр циррозы һәм бавыр яман шеше
* аппетитны югалту
· витаминнарга җитди кытлык
· ашказаны авырулары
· йөрәк һәм үзәк нерв системасы зарарлануы
· хәтерне югалту
· баласызлык үсеше куркынычы
Бик еш балалар яшьтәшләренең йогынтысына һәм үгетләүләренә биреләләр, компаниядә артык һәм мыскыл ителүдән куркалар. Бу очракта баланы «юк», «юк, Рәхмәт», «миңа бу кызык түгел»дип әйтергә өйрәтегез.
Әгәр баланы кунакка чакырсалар:
 Аны кая чакырганнарын белегез.
* Балаларыгызның дусларының әти-әниләренең телефон номерын алыгыз.
· Баланың үзе белән зарядлы һәм түләнгән телефонын алуына инаныгыз.
· Баладан даими рәвештә шалтыратуын яки хәбәрләр язуын сорагыз, сез аның кайда икәнен белеп торсын өчен.
Әгәр бала алкоголь кулланган, исерек хәлдә икән, кичекмәстән табибка мөрәҗәгать итегез.
Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Чистай территориаль органы