Гражданнарга тәкъдимнәр: бруцеллезны профилактикалау
Гражданнарга тәкъдимнәр: бруцеллезны профилактикалау.Бруцеллез—зооноз йогышлы-аллергик авыру, ул авыруны кузгатучының күптөрле күчү механизмнары, хроникалаштыруга һәвәслеге белән характерлана, ул күбесенчә терәк-хәрәкәт аппараты, йөрәк-кан тамырлары, нерв һәм җенес системалары зарарлануы белән бара.Кешеләр өчен бруцеллез инфекциясенең төп чыганагы-вак, эре мөгезле терлек һәм дуңгызлар.Хайваннарда бруцеллез йомырка, аборт, тереклеккә сәләтсез яшь терлек туу, продуктивлык кимү белән чагылыш таба.Инфекция кузгатучы — бруцеллалар.Бруцеллалар югары инвазивлыкка ия, зарарланмаган лайлалы һәм тире япмаларының микротравмалары аша үтеп керә алалар.Бруцеллезны кузгатучы матдә түбән температура тәэсиренә бик чыдам, азык-төлек продуктларында, шул исәптән суыткычларда һәм туңдыргыч камераларда озак саклана. Туңдырылган инфекцияле ит һәм сөт продуктларында микроблар бөтен саклау срогы дәвамында яшәүгә сәләтле булып кала.Суыткычта саклана торган чи сөттә бруцеллез кузгаткыч 10 календарь көнгә кадәр, атланмайда — 4 атнадан артык, өй сырында — 3 атнага кадәр, брынзада-45 көнгә кадәр, каты ачыткыда, каймакта — 15 календарь көнгә кадәр, иттә — 12 календарь көнгә кадәр, эчке органнарда, сөякләрдә, мускулларда һәм инфекцияле түшкәләрнең лимфа төеннәрендә — 1 айдан артык, сарык йонында, йомыркаларда — 4 айга кадәр. Туфракта — 100 календарь көнгә кадәр, суда 114 календарь көнгә кадәр яшәү сәләтен саклыйлар.Авыруның инкубация чоры (авыру хайван белән контакттан алып клиник симптомнар барлыкка килгәнгә кадәр вакыт) 1 -2 атна тәшкил итә, ә кайвакыт ике айга кадәр сузыла.Авыруның иң авыр барышы вак мөгезле терлекләрдән (кәҗә, сарык) йоктырган кешеләрдә күзәтелә.Бруцеллез инфекциясен кузгатучыны тапшыруда кешенең роле эпидемиологик әһәмияткә ия түгел.Кешегә бруцеллез йоктыру юллары:
Контакт юлы белән йогышлану бруцеллез белән авыручы хайваннарны караганда, аларга бала тапканда, аборт ясатканда ярдәм иткәндә, плацентаны кулдан аерганда соңгысы тоткарланганда, хайван продуктлары һәм чимал (йон, йомшак тире) белән эшләгәндә, ашатканда була.Кешеләрдә бруцеллез кузгаткычны алиментар юл белән йоктыру бруцеллез белән авыручы хайваннардан алынган һәм җитәрлек термик эшкәртү үтмәгән сөт, әче сөт продуктлары, ит һәм ит продуктларын кулланганда була.Һава-тузан юлы бруцеллалар белән зарарланган йон, тирес, җир, түшәм фрагментлары булган һава-тузан катнашмасын ингаляцияләгәндә тормышка ашырыла.Авыру хайваннар бозаулау чорында һәм балалган чорда аеруча куркыныч тудыра, чөнки тышкы тирәлеккә бик күп микъдарда авыру кузгаткыч бүленеп чыга.Микроблар ел дәвамында хайваннарның сөте, сидеге, тизәкләре белән тышкы тирәлеккә бүленеп чыга.Бруцеллезның гомуми симптомнары грипп симптомнарына охшаш.Авыру, кагыйдә буларак, тән температурасы 39 - 40°С ка кадәр күтәрелүдән башлана (кичке һәм төнге сәгатьләрдә температура күтәрелү хас) 7-10 көн һәм аннан да күбрәк вакыт эчендә, аерым очракларда тиешле терапия булмаса, температура 2-3 айга кадәр тора.Бизгәк салкын тию, тирләү һәм интоксикациянең гомуми симптомнары белән бергә бара. Алга таба терәк-хәрәкәт аппараты (буыннар), йөрәк-кан тамырлары, нерв һәм организмның башка системалары зарарлану симптомнары кушыла. Бруцеллезның өзлегүләре: эндокардит, үзәк нерв системасы зарарлануы (менингит, энцефалит), бавыр абсцессы, талакның ялкынсынуы, артрит, хроник арыганлык, вакыт-вакыт килеп чыга торган бизгәк.Бруцеллез өчен югары температура фонында авыруның чагыштырмача канәгатьләнерлек хәле хас.Бруцеллез белән авыруны кисәтү өчен:Шәхси хуҗалыкларда терлек асраучы затларга ветеринария хезмәтенә бруцеллез (абортлар, яшәүгә сәләтсез яшь терлек туу)шикләнелгән терлекләр авыруының барлык очраклары турында мәгълүмат бирергә;
Халыкка:
-ит һәм ит продуктларын (фарш, казылык, ярымфабрикатлар), сөт һәм сөт продуктларын стихияле санкцияләнмәгән базарларда сатып алмаска;
-шәхси затлардан алынган сөтне, сөт продуктларын җентекләп термик эшкәрткәннән соң гына кулланырга;
-итне зур булмаган кисәкләрдә, термик эшкәртүне кимендә бер сәгать башкарып әзерләргә.Бруцеллезны дәвалау дәвамлы! Профилактика турында алдан кайгыртыгыз.
Нурлат территориаль бүлеге